Giải mã bí mật về hơi thở trong Yoga

(Học viện Yoga Việt Nam) – “Chúng ta đã học được ở phần trước về tầm quan trọng của việc thở sâu, vậy điều gì khiến hơi thở Yoga trở nên hiệu quả? Để trả lời câu hỏi này chúng ta phải nhìn lại ý tưởng về prana. Như chúng ta đã biết, prana có thể được coi là hơi thở giải phẫu đơn thuần, nhưng prana còn có thể coi là một nguồn năng lượng sống, nằm trong cơ thể vi tế, cần phải lưu ý một điều quan trọng rằng 2 khái niệm này không tương đồng với nhau.Tuy nhiên sự di chuyển của năng lượng sống trong cơ thể vi tế có một số tương quan với hơi thở trong cơ thể thô. Dòng prana có thể bị ảnh hưởng bằng định hướng hơi thở.  Nó thậm chí có thể được tích lũy và lưu giữ.

Hầu hết chúng ta đều nghe thấy những câu chuyện của những người thực hành Yoga có thể sống sót mà không có oxy trong những khoảng thời gian dài. Mặc dù mục đích của Yoga không phải để thực hiện các kỳ tích như vậy nhưng những người thực hành Yoga vẫn có thể sử dụng một loạt các bài tập được gọi là mudra (thủ ấn). Đó là sự kết hợp của tư thế, hơi thở, và bandha, và chúng tạo ra cái gọi là “niêm phong” prana . Đó là quá trình kiểm soát năng lượng sống, điểm khác biệt giữa Yoga và các môn tập thể dục khác. Thể dục và thể thao có thể làm cho một người nào đó có cơ thể đẹp nhưng người đó không có khả năng bảo tồn năng lượng như tập Yoga, bởi vì họ không sử dụng mudra và bandha. Sự kết hợp của Asana với pranayama và bandha làm cho Yoga có hiệu quả hơn các môn tập khác rất nhiều.

Người tập Yoga có thể bảo tồn năng lượng cho mình

Thuật ngữ bandha có liên quan đến từ tiếng Anh “liên kết”. Chúng ta liên kết hơi thở, chuyển động và nhận thức với nhau. Bandha đầu tiên được gọi là Mula Bandha, có nghĩa là “khoá gốc” hay “khoá đáy”. Cái đáy được nêu lên ở đây là đáy chậu, chính xác hơn, trung tâm sàn chậu – perineum. Perineum là cơ giữa cơ hậu môn và bộ phận sinh dục.Bằng cách co lại một chút cơ pubo-coccygeal (PC), đi từ xương mu tới xương cụt , chúng ta tạo ra một cái khoá năng lượng, nó khóa prana vào cơ thể và do đó ngăn không cho nó tràn ra ở phần dưới xương sống. Mula Bandha được cho là đẩy prana vào kênh trung tâm, được gọi là sushumna, trực năng lượng chính chạy dọc cột sống. Xác định vị trí cơ của PC có thể lúc đầu khó khăn. Những người hướng dẫn thường gợi ý rằng nên co (xiết) hậu môn, hoặc cách khác là co lại cơ giống như ta đang đi tiểu thì dừng lại, nhưng những chỉ dẫn này không hoàn toàn chính xác: Mula Bandha không phải là hai cơ thực hiện các chức năng này mà là cơ nằm ngay giữa chúng. Những gợi ý này có giá trị của chúng, tuy nhiên, chỉ dùng những hướng dẫn này cho đến khi cơ thể chúng ta trở nên nhạy cảm hơn và có thể cô lập cơ PC một cách chính xác hơn. Đối với phụ nữ, điều quan trọng là không nên nhầm lẫn Mula Bandha với sự co lại của cổ tử cung. Sự co lại này có khuynh hướng xảy ra đặc biệt trong những hoạt động nặng nhọc. Nếu một phụ nữ thực hiện co xiết cổ tử cung hàng ngày khi tập Yoga (khoảng 2h mỗi ngày) cô ấy có thể gặp khó khăn trong việc sinh con.

Vị trí cơ PC – Cơ mu cụt

Ban đầu chúng ta sử dụng chủ yếu việc điều khiển các cơ thuộc phần thô của cơ thể (các cơ thông thường). Bằng việc thực hành, dần dần chúng ta chuyển sang khóa năng lượng, khoá này hoạt động chủ yếu trên phần tinh của cơ thể. Khi trở nên thành thạo, việc khoá này (moola bandha) có thể dùng ý để thực hiện. Để bắt đầu nhận biết và thực hành Moola Bandha, ngồi thẳng lưng ở một vị trí thoải mái và tập trung vào việc xiết cơ đáy chậu, phần nằm chính giữa của vùng chậu. Bắt đầu với hơi thở ra, hình dung hơi thở bắt đầu ở lỗ mũi và từ từ đi xuống qua cổ họng, ngực, và bụng cho đến khi nó cuối cùng bị giữ lại ở đáy chậu, chỗ đang được co nhẹ lại. Khi bắt đầu hít vào, chúng ta sẽ cảm nhận thấy một luồng khí tự động đi lên. Vì chúng ta giữ cho hơi thở được níu lại đáy chậu bằng cách xiết nhẹ cơ PC, chúng ta sẽ tạo ra lực hút và năng lượng được đẩy lên trên toàn bộ phần lõi của cơ thể. Đó là Mula Bandha. Với sự di chuyển này, đầu tiên là phải giữ lại dòng prana đi xuống, khi chúng ta càng lớn tuổi sự đi xuống này càng mạnh mẽ, điều này sẽ tạo ra bệnh tật, sự lão hoá và cái chết giống như một cây hoa tàn héo và chúng ta phải đảo ngược dòng chảy, giúp năng lượng hướng lên để thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển. Mula Bandha được giữ trong suốt chu trình thở và trong suốt quá trình thực hành.